Rahmin vajinal yoldan yapılan bir operasyon ile alınması işlemidir. Bu ameliyatta karında kesik olmaz, kesi vajinanın içinden yapılır. Bu işlem sırasında uygun vakalarda tüpler ve yumurtalıklar da alınabilir.
Bu operasyon tekniği: rahim çok büyük değil ise, kanser veya kanser şüphesi yok ise; rahimde, mesanede sarkma var ise tercih edilebilir.
Bu ameliyat tekniğinde komplikasyonlar daha az görülmekte, hastanede kalış süresi daha kısa olmaktadır.
Vajinal histerektomi yapılma nedenleri
Bir dizi değişik nedenle histerektomi (rahmin alınması) operasyonu önerilebilir. Bazı durumlarda tek çözüm rahmin alınması olmayabilir, değişik alternatif tedavi seçenekleri söz konusu olabilir. Bu konuyu doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Başlıca ameliyat nedenleri aşağıda sıralanmıştır:
Anormal kanamalar: menoraji adı verilen aşırı kanamalar neticesinde kansızlık gelişebilir, kişi kendisini yorgun hissedebilir ve bu durumlar iş ve güç kaybına neden olurlar. Yedi günü geçen veya bir kaç saat içinde bir peti dolduran kanamalar menoraji olarak tanımlanabilir. Normal adet periyotları dışında oluşan kanamalar genellikle metroraji olarak tanımlanır.
Menoraji veya metroraji şeklindeki kanamalar öncelikle ilaçlar ile tedavi edilmeye çalışılır. Fakat bu yaklaşımlar başarısız kaldığında ameliyat gündeme gelebilir.
Miyomlar (fibroid, leiomyom ) :Rahim kasından köken alan iyi huylu yumrulardır. Gebelik sırasında büyüyebilen bu tümörler genellikle menopoz sonrası küçülürler. Yerleşim yerlerine bağlı olarak aşırı kanamalara neden olabilirler.
Rahim ağzına ait problemler: Rahim ağzında gelişen ve diğer tedavi yaklaşımlarına (konizasyon, laser, kriyo vs) cevap vermeyen CIN 3 gibi lezyonların varlığında histerektomi gerekebilir.
Endometrial hiperplazi: Rahmin içini kaplayan endometrium dokusunun aşırı gelişmesi bir başka deyişle kalınlaşması olarak tanımlanabilecek bu durum; uzun vadede kansere zemin hazırlayabilmektedir. İlaç verilerek de kontrol edilebilen bu durumda bazen ameliyat gerekebilmektedir. Ameliyat gerekip gerekmediğini doktorunuz size söyleyecektir.
Kronik pelvik ağrı: Leğen kemiği içinde hissedilen ağrı anlamına gelen bu durum kadın üreme organlarını ilgilendiren problemlerden ( örneğin endometriozis) kaynaklanabileceği gibi mide bağırsak sistemi ile ilgili problemlerden de kaynaklanabilir. Ağrının nereden kaynaklandığı ve ameliyattan fayda görüp görmeyeceği konusunda doktorunuz karar verecektir.
Ameliyat öncesi değerlendirme ve planlama
Ameliyat öncesi, işlem sırasında yumurtalıkların alınıp alınmayacağı konusunda karar verilmelidir. Yumurtalıkların alınıp alınmaması kararı çeşitli faktörlere göre kararlaştırılır. Bazen yapışıklıklar veya diğer zorlaştırıcı faktörler nedeni ile yumurtalıkların alınması mümkün olmayabilir.
Menopoz öncesi dönemde olan kadınlar yumurtalıkların yerinde kalmasını tercih edebilirler. Böylece ameliyat sonrası dönemde östrojen, progesteron ve testosteron gibi hormonlar salgılanmaya devam eder. Bu hormonların salgılanması cinselliğe olan ilginin devamı, kemik erimesinin önlenmesi, sıcak basmalarının olmaması açısından önemlidir. Öte yandan adet döneminde artış gösteren epilepsi, ağır premenstruel sendrom gibi problemleri olan kadınlar, ameliyatta yumurtalıkların alınmasından fayda göreceklerdir. Çünkü düşecek olan hormon seviyeleri söz konusu şikâyetlerini azaltacaktır.
Menopoz sonrası dönemde olan kadınlarda yumurtalıkların alınması genellikle tercih edilir. Böylece ileriki yaşamlarında yumurtalık kanseri ile karşılaşma riskleri oldukça azaltılmış olur.
Östrojen tedavisi: Ameliyatta yumurtalıkları alınan menopoz öncesi dönemdeki kadınlara östrojen verilerek sıcak basmaları, gece terlemeleri, kemik erimesi önlenmeye çalışılır. Bu tedavinin fayda ve risklerini ameliyat öncesi dönemde doktorunuzla konuşmalısınız.
Menopoz öncesi dönemde olan ve yumurtalıkları yerinde bırakılan kadınlar daha sonraki bir dönemde hormon seviyelerinin düşmesine bağlı olarak östrojen tedavisine ihtiyaç gösterebilirler.
Menopoz sonrası dönemde olan ve histerektomi geçiren kadınlarda, ameliyat sonrası hormon tedavisi genellikle gerekli olmaz.