Endometriyum kanseri endometriyumdan (rahmin her adet döneminde dökülen iç tabakası) kaynaklanır. Endometriyum kanseri, kadın üreme sisteminde en sık görülen kanser tipidir. T.C. Sağlık Bakanlığı Kanser Dairesi verilerine göre 2008 yılında endometriyum kanserinin görülme sıklığı yüz binde 7.9’dur. Yine Globacan (WHO) verilerine göre 2008 yılında Türkiye’de 1937 kadının endometriyum kanseri teşhisi aldığı ve 519 kadının endometriyum kanserinden öldüğü tahmin edilmektedir.
Endometriyum kanseri, rahim iç zarından (tabakasından) (gebelik sırasında bebeğin büyüdüğü, içi boş, armut şeklinde organ) kaynaklanır ve rahim kanserlerinin büyük bir bölümünü oluşturur. Rahim kas ve destekleyici bağ dokusundan (stroma) başayan ve çok nadir olan kanserler rahim sarkomları olarak isimlendirilir.
Rahim (Endometriyum) Kanseri Nedir?
Rahim kanseri, Türkiye’de en sık görülen jinekolojik kanserdir. Kadın kanserleri sıralamasında ise dördüncü sıklıkta görülür. Rahim kanseri iki büyük guruba kategorize edilebilir: rahim iç mukozasından (endometriyum) kaynaklanan ve karsinom olarak adlandırılan kanserler ve sarkom olarak adlandırılan rahim kaslarının kanseridir. Sarkomlar nadir tümörlerdir. Rahim iç mukozasından köken alan kanserlere göre daha çok daha az görülürler. Aşağıda verilen bilgiler, kadınlarda daha sık görülen endometriyal kanser tipi içindir.
Endometrial kanserler, rahimin iç mukozasından başlar. Rahim, kadınların üreme sağlığında, özellikle de gebe kalabileceği yıllarda önemli rol oynar. Hamile olma durumunda, döllenmiş yumurtanın yerleşebileceği ve bebeğin gelişeceği yerdir. Kadınların adet siklus veya periyodunda, rahim mukozal tabakası kanama şeklinde dökülür.
Endometriyal kanseri tam olarak neyin tetiklediği bilinmemektedir. Fakat; yaş, obesite, hormonal bozukluklar ve genetik yatkınlık risk faktörleridir. Endometriyal kanser taraması için veya tamamen önlemek için hiç yol yoktur. Bir çok kadında hastalığın erken döneminde şikayetler olur. Endometriyal kanserin en sık şikayeti menopoz sonrası kanamadır. Bazı genç kadınların, normal periyotlarında değişiklik olacaktır. Sonuçta, rahim kanseri birçok vakada erken dönemde tespit ve tedavi edilir.
Belirtiler
Menopoz sonrası dönemde vajinal kanama olarak tanımlanan postmenopozal kanama rahim kanserinin en sık belirtisidir. Postmenopozal dönemdeki kanama, damla şeklinde kanamdan çok ağır vajinal kanama şeklinde herhangi bir miktarda olabilir. Kanama doğal menopoz sürecinin herhangi bir zamanında meydana gelebilir. Meydana geliş zamanından veya miktarından bağımsız olarak, postmenopozal kanama hiçbir zaman normal bir olay gibi düşünülmemelidir. Menopoz öncesi dönem içinde, düzensiz veya yoğun menstürel kanama çoğunlukla kanser dışı nedenlerle açıklanmasına rağmen endometrial kanserin bir belirtisi olabilir. Endometrial kanserin daha nadir bulguları pelvik ağrı, şişkinlik ve kramptır.
Tanı sonrası evrelendirme
Rahim kanseri endometrium dokusunda geliştikten sonra kadın üreme sisteminin diğer organlarına da yayılma eğilimindedir. İlk önce rahim ağzı (serviks), tüpler ve yumurtalıklara doğru yayılır. Daha ilerlemiş hastalık durumlarında lenfatik damarlar aracılığı ile vücudun diğer bölümlerine atlar. Bir kanserin lenf veya kan yoluyla yayılması olayına “metastas” denir. Evrelendirme hastalığın ne kadar yayıldığının anlaşılabilmesi için yapılan işlemdir. Endometrium kanserinde evrelendirme cerrahi olarak yapılır. Evreleme, tedavı seçimi için önemli bir kriterdir. Endometrium kanserınde en yaygın kullanılan evreleme FIGO evrelendirme sistemidir. Kabaca tüm kanserler hastalığın yaygınlığına göre 4 evreye ayrılır. Endometrium kanserinde hastalık sadece uterusun korpusuna (gövdesine) yerleşmiş ise evre I, rahim ağzına yayılmış ise evre II, rahmin dışına çıkmış ancak sadece rahme komşu organlara (tüpler, yumurtalıklar) veya büyük damarlar etrafındaki bezelere (lenf bezleri) yayılmışsa evre III, daha uzak organlara (örneğin karın içindeki diğer oraganlara akciğere vs) yayılmışsa evre IV olarak hastalık tanımlanır. Bu evreler ayrıca endi içlerinde de hastalığın yaygınlığının durumuna göre alt gruplara ayrılır.
Evreleme sonrası doktorunuza hastalığınızın evresini anlayacağınız şekilde anlatmasını söyleyiniz.
Endometrium (Rahim ) kanseri nasıl tedavi edilir?
Tedavi kesinlikle kanserle ilgilenen jinekologlar (jinekolog onkolog) tarafından planlanıp yapılmalıdır. Endometrium kanseri tanısı konulduktan sonra başlıca 4 tedavi seçeneği vardır. Cerrahi, radyoterapi, hormonal tedavi ve kemoterapi. Cerrahi tedavi bir çok endometrium kanserinde ana ve ilk tedavi yöntemidir. Ancak bazen bu tedavi yöntemlerinin kombinasyonu kullanılabilir. Tedavi seçimi kanserin evresine göre değişir.
Rahim kanserinde ameliyat sonrasında kemoterapi veya radyoterapi uygulanıp uygulanmamasına patoloji raporuna, tümörün histolojik tipi ve büyüklüğüne , rahim duvarına olan derinliğine yayılmasına ve lenf bezlerine metastaz yapıp yapmamasına göre karar verilir.